Een toekomstbestendig stadshart voor Assen

Spelen, vieren en ontspannen op het Koopmansplein

Ons ontwerp voor de aanpak van het Koopmansplein in Assen brengt groen, water en levendigheid tot diep in de binnenstad. Het plan maakt van het plein een vanzelfsprekend en aantrekkelijk knooppunt in de looproutes van het omringende winkelgebied. Ook draagt het vernieuwde plein bij aan een toekomstbestendig Assen, met natuurlijke verkoeling in de zomer en een slim opvangsysteem voor regenwater.

Locatie

Assen, Nederland

Status

Gerealiseerd

Jaartal

2019 - 2022

Oppervlakte

6200 m²

Opdrachtgever

Gemeente Assen

Credits

Marcel J. de Jong, Melle van Dijk, Silko van der Vliet

Winnend ontwerp

Onze inzending werd in 2019 door het publiek verkozen als het uit te voeren ontwerp voor een vernieuwd Koopmansplein. Op basis van de wensen van de inwoners, gecombineerd met de oriëntatie, ligging, hoogteverschillen, geschiedenis en routes verdeelt ons ontwerp het plein in drie in elkaar overlopende, samenhangende zones. Deze zones maken het plein optisch kleiner en zorgen voor een logische ordening die alle wensen een vanzelfsprekende plek geeft.

Een verbonden plek

Het ontwerp voor het Koopmansplein zet in op het maken van verbindingen; tussen de verschillende delen van de binnenstad, maar ook tussen bewoners, bezoekers en ondernemers. Het plein is nadrukkelijk een plek met een eigen karakter, maar anderzijds gaat het ook op in het stedelijk weefsel van Assen en lopen de straten als vanzelfsprekend door langs de pleinranden.

Dit concept biedt ook duurzame flexibiliteit in een deel van de stad waar de aanleg van het plein slechts startpunt van transformatie was. Het solide centrale pleinvlak met gebonden fundering maakt grote evenementen, voertuigen en attracties met zware belasting mogelijk, terwijl aan de omzoming met opneembare klinkerverharding het eenvoudig kleine aanpassingen gedaan kunnen worden bij transformaties van het omliggend vastgoed. Ook kabels en leidingen zijn naar deze zone verplaatst om herstelwerk makkelijk te maken en schade en beperkingen op het centrale pleinvlak te voorkomen.

Groene verblijfskwaliteit

De zuidkant van het plein is ingericht als verblijfsgebied voor jong en oud, logisch aangetakt op de doorgaande winkelroutes en singelstructuur. Nieuwe, grote bomen zorgen voor schaduw en verkoeling in de zomer. Tussen het groen bevinden zich zitplekken waar op verschillende manieren alleen of samen gezeten kan worden. Door middel van proefopstellingen op het plein zijn tijdens het ontwerpproces de hoogte en zithoek van de banken afgestemd op de behoeften van ouderen.

Working together with the local children on best playground design

Gevarieerd speelgebied

Aan de noordkant van het plein ligt het programma in “eilanden” op het plein, ingebed in een decor van kleurrijke gevarieerde beplanting. Op deze eilanden bevinden zich speelplekken, een podium, publieke zitplekken en terrassen. Het concept voor de speelplek in de vorm van een abstract klimhunebed is samen met de Kinderraad van Assen bedacht.

Blikvanger en waterbuffer

Het speelgebied gaat over in de centrale blikvanger op het plein: een interactieve fontein die op warme zomerdagen voor verkoeling zorgt en een natuurlijke spelaanleiding vormt. In de mist van de fontein worden op speciale momenten animaties geprojecteerd die het verhaal van Assen vertellen. De fontein markeert de ooit hier gelegen overgang van het Weiersdiep in de gracht en ligt op het laagste punt van de binnenstad. Daarmee is een kans benut voor de toekomstbestendigheid van de Asser binnenstad: onder het plein bevindt zich een wateropvangssysteem dat ook bij hevige regenval overtollig water kan herbergen dat vervolgens ingezet kan worden voor bewatering in droge perioden. Ook het hoogteverloop van het maaiveld is zo vormgegeven dat water zich bij hevige regenval op het centrale pleinvlak concentreert terwijl de omloop en omliggende panden gespaard blijven. Dit alles zonder afbreuk te doen aan de toegankelijkheid; alle delen van het plein zijn toegankelijk zonder trappen of hellingbanen.

Jaarrond aantrekkelijk

Het Koopmansplein is niet langer een plein dat enkele dagen per jaar goed gebruikt wordt bij evenementen, maar is juist het gehele jaar door een aantrekkelijke bestemming. De verschillende permanente en tijdelijke elementen vormen samen een jaarprogramma, waarin gebruik, beleving, klimaat en seizoen op elkaar zijn afgestemd; van gevarieerde beplanting met voorjaarsbollen en herfstkleuren tot aangepaste fonteinprogramma’s met extra verkoeling op warme momenten en projecties op feestdagen.

Het plein is door de gekozen indeling optisch verkleind, maar biedt tegelijkertijd nog steeds de gewenste ruimte voor grote vieringen zoals kermissen, concerten en het jaarlijkse TT festival.

Het Koopmansplein heeft een enorme transformatie ondergaan, maar was geen op zichzelf staande ontwikkeling; de focus op kwaliteitsverbetering in dit deel van de stad heeft inmiddels geleid tot de succesvolle transformatie van het aan het plein gelegen Forum Zuid en de ontwikkeling van plannen voor het Forum Noord. Onze aanpak leidde daarnaast tot het verzoek van de gemeente om ook een plan te maken voor het toekomstbestendig maken van het verdere verloop van de Gedempte Singel en de winkelstraten dat de komende jaren uitgevoerd zal worden.