december 20, 2024 Competities, Nieuws
Alle updates
Kennis · Nieuws
Circulaire benadering als basis van ontwerpdenken
Vandaag, 1 augustus, is het Earth Overshoot Day: de dag waarop de collectieve vraag van de mensheid de capaciteit van de planeet om hulpbronnen binnen een jaar te regenereren, overschrijdt. Deze dag benadrukt onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om de hulpbronnen van de aarde te behouden voor toekomstige generaties.
Bij OKRA hebben we, via ons Academy-programma, ons verdiept in het onderwerp circulariteit — een van de leidende principes in onze praktijk — om verantwoorde oplossingen te ontwerpen voor mens en natuur.
Het ontwerpen van flexibele en veelzijdige ruimtes
Een van onze ambities is om elke opdracht met een vooruitstrevende visie aan te pakken. Naarmate onze projecten ouder worden, verandert de wereld om ons heen: levensstijlen, mobiliteit en de eisen die aan openbare ruimte gesteld worden transformeren. Het is daarom essentieel om flexibele en veelzijdige ruimtes te ontwerpen.
We moeten in staat zijn de complexiteit van de context waarin onze projecten zich ontwikkelen in perspectief te plaatsen. Projecten in de openbare ruimte hebben doorgaans een levensduur van 20-30 jaar, terwijl bomen zowel de projecten als ons kunnen overleven. Oudere bomen absorberen aanzienlijk meer CO2, waardoor hun behoud cruciaal is. Dus hoewel het planten van nieuwe bomen met voldoende ruimte om te groeien en ze op duurzame locaties te plaatsen van groot belang is, blijft ons belangrijkste uitgangspunt altijd om zoveel mogelijk gezonde volwassen bomen te behouden.
“We moeten in staat zijn de complexiteit van de context waarin onze projecten zich ontwikkelen in perspectief te plaatsen.”
Laura Spenkelink, projectleider en curator van het circulariteitsprogramma van OKRA Academy
Onze benadering is om te “heroverwegen en hergebruiken”: het ontwerpen van oplossingen die voldoen aan de veranderende behoeften, het minimaliseren van restmateriaal en het vereenvoudigen van onderhoud. Het integreren van meerdere functies zoals ecologische-, klimaatadaptatieve-, recreatieve- en mobiliteitsfuncties is eveneens essentieel, omdat het zorgt voor een efficiënter gebruik van de ruimte.
Groen: een toename van 10% van het bosareaal tegen 2030 zal een essentiële rol spelen in de koolstofabsorptie, aangezien een enkele grote eik van 29 jaar evenveel koolstof opslaat als 1320 kleine eiken van 3 jaar.
Mobiliteit: nieuwe beleidsmaatregelen, zoals het verkopen van alleen emissievrije auto’s vanaf 2030 en voortdurende investeringen in fietsinfrastructuur en openbaar vervoer, zullen helpen om de ruimte voor auto’s en hun emissies te verminderen.
Een circulair ontwerpproces
Gedurende de levenscyclus van een project integreren we circulariteit in elke fase om de impact te maximaliseren en de basis te leggen voor verdere ontwerpeisen.
De aanvankelijke fase is cruciaal om de integratie van circulariteit in het hele ontwerpproces te waarborgen. In deze fase stellen we, samen met de cliënt en het ontwerpteam, ambities vast en controleren we de haalbaarheid, overwegen we wereldwijde trends en streven we ernaar om veerkrachtige, duurzame ruimtes te creëren die de tand des tijds doorstaan.
Het toevoegen van nieuwe materialen moet worden geminimaliseerd vanwege de aanzienlijke milieueffecten die samenhangen met hun productie, waaronder energieverbruik voor extractie en verhoogde vervuiling door transport. Het gebruik van grondstoffen, met name voor de productie van staal en beton, draagt in grote mate bij aan wereldwijde CO2-uitstoot en het verlies van biodiversiteit.
“De aanvankelijke fase is cruciaal om de integratie van circulariteit in het hele ontwerpproces te waarborgen.”
Laura Spenkelink, projectleider en curator van het circulariteitsprogramma van OKRA Academy
Circulariteit in Crailo
Ons project in de buurt Crailo illustreert deze benadering van circulariteit. In de vroege fasen van het ontwerp hebben we besloten om het merendeel van de ter plaatse aanwezige materialen te hergebruiken en te recyclen. Er werd een uitgebreide materiaallijst opgesteld, waarbij de items werden ingedeeld in drie hoofdgroepen: materialen die ter plaatse moeten blijven, materialen die hergebruikt kunnen worden en materialen die gerecycled moeten worden.
Materiaalvoorraad ter plaatse, waarbij items werden ingedeeld in drie hoofdgroepen: materialen die ter plaatse moeten blijven, materialen die hergebruikt kunnen worden en materialen die gerecycled moeten worden.
Gekapte bomen leveren hout voor straatmeubilair, zitobjecten of de basis voor speelelementen, terwijl snoeiafval wordt omgevormd tot takkenbossen en stronkenmuren, wat ten goede komt aan de ecologie. Bakstenen worden ter plaatse hergebruikt met slimme oplossingen, bijvoorbeeld door een eenvoudige betonnen baksteen om te vormen tot esthetisch aantrekkelijke paden of door ze te gebruiken als vulling voor keerwanden. Beton wordt hergebruikt als basis voor nieuw beton of als fundering voor paden, hoewel dit alleen als laatste redmiddel wordt toegepast.
Daarnaast levert de opslag van materialen op de bouwplaats een voordeel op voor projectkosten, constructietijd en verminderde millieueffecten omdat er geen materiaaltransport bij komt kijken.
Van oude legerbasis tot natuurinclusief buurtschap
Ontwikkeld op het terrein van een voormalige militaire basis en verspreid over drie verschillende gemeenten, wordt het omringd door bossen en natuurgebieden. Hier krijgt buurtschap vorm waarin bewoners zich volledig kunnen terugtrekken in de natuur, op een verbonden manier die perfect aansluit bij de hedendaagse behoeften.
OKRA Academy als inspiratie voor verbetering
Het OKRA Academy-programma inspireert onze collega’s om onze kennis en vaardigheden te verbeteren. Dit onderzoek en de toegepaste ervaring stellen ons in staat om meerwaarde te brengen aan onze projecten, en te zorgen dat we de hoogste duurzaamheidsnormen bereiken door kernonderwerpen zoals circulariteit en biodiversiteit vanaf de eerste fasen van het ontwerpproces te overwegen.
Door deze benadering te hanteren, streven we ernaar om duurzame, aanpasbare en ecologisch verantwoorde landschappen te creëren die zowel huidige als toekomstige generaties dienen.
Leer over stedelijke biotopen
Het vorige onderzoeksthema van de OKRA-academie bekijkt hoe we onze steden niet als barrières voor de natuur kunnen zien, maar als potentiële habitats waar de natuur kan floreren.
