Van afgedankte legerbasis tot natuurinclusief buurtschap

Buurtschap Crailo realiseert een unieke combinatie van kwaliteiten. Ontwikkeld op het terrein van een voormalige militaire basis en verspreid over drie verschillende gemeenten, wordt het omringd door bossen en natuurgebieden. Hier krijgt buurtschap vorm waarin bewoners zich volledig kunnen terugtrekken in de natuur, op een verbonden manier die perfect aansluit bij de hedendaagse behoeften. Tegelijkertijd maakt de ontwikkeling het ook mogelijk om het gebied als natuurlijke verbinder in de regio te versterken.

Locatie

Crailo, Nederland

Status

Lopend

Jaartal

2018 - heden

Oppervlakte

40 ha

Opdrachtgever

GEM Crailo

Samenwerking

SVP architectuur en stedenbouw, Arcadis, Tauw

Groene ambitie

Crailo speelt een cruciale rol als verbindingspunt tussen de natuurgebieden aan weerszijden van de A1; de Bussumerheide in het zuiden en de Blaricummerheide in het noorden. Het traject is niet alleen gericht op ontwikkeling en vernieuwing van het gebied, maar geeft ook prioriteit aan natuurbehoud. Zo zal de opname van de zuidwestflank in de natuurzone het effect van het onlangs voltooide ecoduct verder versterken. Samen met ecologen hebben we vijf doelsoorten voor biodiversiteit geïdentificeerd, waarvoor de verschillende groengebieden specifiek zijn ontworpen, dit zijn de zogenaamde “Big Five van Crailo”.

Een biodiversiteitsplan richt zich op de drie pijlers van biodiversiteit; het creëren van robuuste, voldoende grote natuurgebieden, ervoor zorgen dat ze met elkaar verbonden zijn en het creëren van gradiënten om verschillende habitats voor verschillende soorten te creëren.

Uitgebreide duurzaamheid

Een duurzaamheidstool, het “Rad van Crailo”, zorgt ervoor dat duurzaamheid tijdens het hele ontwerpproces in beeld blijft. De belangrijkste aandachtsgebieden hiervan zijn identiteit, energie, mobiliteit en biodiversiteit. Vanuit de samenwerking is een specifiek energieconcept voor Buurtschap Crailo bedacht om het gebied toekomstbestendig te maken. Dit betekent een uitkomst van “nul op de meter” maar ook nog extra geproduceerde energie voor 13.000 km elektrisch vervoer per huishouden. De nadruk ligt daarbij specifiek op duurzaam vervoer, met gedeelde buurtknooppunten en centrale locaties voor het delen van elektrische auto’s en andere gedeelde voorzieningen.

Een wijk voor iedereen creëren

Er is besloten om het gebied om te vormen tot een nieuwe sociale kern, een buurtschap als zelfvoorzienende gemeenschap in ’t Gooi. Dit Buurtschap is ontworpen om betaalbaar en toegankelijk te zijn voor iedereen die wil bijdragen aan de specifieke ontwikkelingsambitie – leven in harmonie met de natuur. Het ontwerp legt daarvoor de nadruk op collectieve landschappen in plaats van individuele tuinen, het verkleinen van voetpadbreedtes, het stimuleren van een lagere parkeernorm, gedeelde parkeergelegenheden op afstand en gemeenschappelijke mobiliteit vanaf de eerste dag. In Buurtschap Crailo worden ongeveer 600 nieuwe woningen gebouwd, waarvan een derde is bestemd voor sociale huurwoningen.

Erfgoed getransformeerd

Ongeveer de helft van het gebied is specifiek bestemd voor (bestaande en nieuwe) natuur, terwijl vijf hectare wordt gereserveerd voor bedrijven en voorzieningen. De bestaande militaire gebouwen blijven behouden en worden verbouwd tot woningen, creatieve bedrijven of een combinatie van beide. De garageloodsen en het museumgebouw zijn bedoeld voor particuliere initiatiefgroepen die wonen en werken willen combineren. De Spiegelhorst, een betonnen gebouw van bijna 5.000 m2, wordt getransformeerd tot een gemengde ruimte met horeca, duurzame bedrijven en woningen.

Ruimtelijke indeling

Het Buurtschap Crailo bestaat uit drie gebieden, waarbij de “Laan van Crailo” als belangrijkste voetgangers- en fietsroute fungeert. Het Kazernekwartier, gecentreerd rond het historische ensemble van de Kolonel Palmkazerne, behoudt zijn campusachtige lay-out met bestaande en nieuwe gebouwen. In “Op de Hei”, het heidehart, wordt het heidelandschap van de nabijgelegen Bussumerheide verder het terrein in getrokken, tussen verspreide woongebouwen die zo recht in het groen staan. “Op Zuid”, gelegen ten zuiden van de bestaande bomenlaan “Gebed zonder End”, biedt plaats aan bedrijven en woningen. Hier komt een circulaire en intelligente eco-wal als overgang naar het Goois Natuurreservaat en ter bescherming van de functionaliteit van het ecoduct Laarderhoogt dat de A1 kruist.