Heruitvinding in cocreatie: een nieuw stadshart voor Hengelo
Een ambitieus herontwerp van het centrumgebied, heeft Hengelo’s stadsbeeld een nieuw leven ingeblazen.
Een noodzaak voor herprofilering
Hengelo is een relatief jonge stad die zich dankzij de industrialisatie in de tweede helft van de 19e eeuw snel ontwikkelde tot een welvarende industriestad. De textiel- en staalindustrie hebben een sterk stempel gedrukt op de identiteit van de stad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad echter zwaar gebombardeerd, waardoor het grootste deel van het centrum in puin lag. De daaropvolgende restauratie, creëerde de huidige sfeer van een typisch naoorlogs wederopbouw-centrumgebied, met gebouwen in moderne stijl die het straatbeeld bepalen. De openbare ruimtes, die rond 2000 werden vernieuwd, kregen een functioneel, neutraal grijs betonpalet met fietspaden die het gebied doorkruisten. Dit resulteerde in een onaantrekkelijke publieke ruimte en een rommelig straatbeeld. Mede hierdoor verloor Hengelo geleidelijk zijn aantrekkingskracht ten opzichte van de concurrerende buursteden Almelo en Enschede, waardoor de stad in een neerwaartse spiraal terechtkwam.
Een nieuwe visie
Zo’n 5 jaar geleden begon het besef door te dringen dat er grondig moest worden ingegrepen om deze neerwaartse trend te keren. Om dit te bereiken moest de stad zichzelf opnieuw uitvinden. Dit ging verder dan een simpele opknapbeurt, ook de structuur en de kaders moesten opnieuw worden gedefinieerd. Ons werd gevraagd hiervoor een strategische aanpak te creëren. Het antwoord was de randen van de stad te herdefiniëren en het centrum compacter te maken.
De nieuwe omkadering is gebaseerd op de drie belangrijkste herkenningspunten van de stad: de drie torens. De kerktoren, de Stadhuistoren en de Brinktoren vertegenwoordigen elk een andere tijd van ontstaan en een ander cultureel aspect voor de stad. Op basis van deze nieuwe definitie konden we in nauwe samenwerking met belanghebbenden de openbare ruimte opnieuw ontwerpen. De gemeente, lokale ondernemers en bewoners werden daarvoor bij alle aspecten van het project betrokken. Deze interactie leidde tot een algeheel enthousiasme en energie die de stad hielpen transformeren.
Erfgoed in beweging
Het ontwerp richtte zich op het bieden van een gevoel van geborgenheid en warmte door het leggen van een breed en uitnodigend bakstenen tapijt door het hele stadscentrum. Een deel van de betonnen stenen is hergebruikt om de rand van het tapijt in direct contact met gebouwen te markeren.
Een metaforische stalen rivier ontworpen als een levendig en dynamisch element dat de verschillende plekken van het stadscentrum met elkaar verbindt. Deze is geïnspireerd door de voormalige beken die vroeger het stadscentrum irrigeerden en door het industriële erfgoed van Hengelo.
Een breed stalen rooster met patronen is aangelegd als een doorlopende goot met een wisselend patroon en geïntegreerde kunstwerken. Over de lengte van de verschillende ruimtelijke sequenties, ontvouwt het rooster als verbindend motief zichzelf als een paperclip en creëert het zo een onderscheidende signatuur voor het stadscentrum.
Uitnodigende verblijfsplekken
Er is veel aandacht besteed aan de belangrijkste bezienswaardigheden, zoals de oude Lambertuskerk en het stadhuis dat in de jaren 1950 in Italiaanse stijl is herbouwd. Hier zijn royale tuinen met lange banken aangelegd, waardoor lastige hoogteverschillen zijn veranderd in groene stadspodia en uitnodigende verblijfsplekken voor iedereen.